Ý nghĩa của chữ Phúc trong tiếng Hán không phải ai cũng biết

July 13 2021

Mỗi dịp tết đến xuân về mọi người đều chúc phúc cho nhau, chúc nhau Phúc lộc đầy nhà và nhiều nhà treo chữ Phúc để mong muốn gia đình được gặp nhiều phúc lành. Vậy Chữ phúc trong tiếng Hán có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hàng ngày? Cùng chúng tôi tìm hiểu qua nội dung dưới đây nhé!

Ý nghĩa của chữ phúc trong tiếng Hán

Phúc (hay còn gọi là Phước) là biểu trưng cho sự may mắn, sung sướng và hạnh phúc. Từ ngày xưa con người đã có nhiều hình tượng biểu thị chữ phúc mà ngày nay chúng ta thường thấy trong các tài liệu nghiên cứu, các áng văn chương, trong kiến trúc, trong các vật trang trí và ngay cả trên các y phục…

Chữ Phúc nghĩa là: Những sự tốt lành đều gọi là Phúc. Trong Kinh Thi chia ra 5 phúc: (1) Giàu 富 (2) Yên lành 安寧 (3) Thọ 壽 (4) Có đức tốt 攸好德 (5) Vui hết tuổi trời 考終命. [1] Cũng có nhiều sách nói: ngũ phúc: năm điều phúc đến nhà, là 富 phú, 貴 quý, 壽 thọ, 康 khang, 寧 ninh.

Ý nghĩa của chữ Phúc trong tiếng Hán được giải thích rất cụ thể qua cấu tạo của chữ này. Cụ thể, chữ Phúc trong tiếng Hán được viết như sau:

Chữ Phúc tiếng Hán

Cấu tạo của chữ Phúc trong tiếng Hán

Phúc là một niềm ước mơ của người dân khi mùa xuân về. Nếu chiết tự chữ Phúc 福có thể thấy là toàn bộ ước mơ về một cuộc sống đủ đầy: Bên trái là bộ thị – ở đây có nghĩa là kêu cầu, mong muốn thể hiện ước mơ của con người). Bên phải gồm 3 bộ chữ: Bộ miên 宀 chỉ một mái nhà – (phải có nhà để ở, an cư rồi mới lạc nghiệp). Dưới là bộ khẩu nghĩa là miệng – (trong nhà phải có người, cả gia đình sum họp vui vẻ, tiếng nói cười rộn rã, không khí gia đình phải vui tươi đầm ấm). Dưới cùng là bộ điền 田 – (có nhà rồi phải có ruộng để cày cấy sinh sống. có ruộng, có đất đai là có tất cả. Như vậy chữ phúc 福 là một ước mơ bình dị về một cuộc sống yên bình, mong sao cho gia đình có người, có nhà, nề nếp hiếu thuận, ấm êm; có ruộng để làm ăn sinh sống.

Cách viết chữ Phúc trong tiếng Hán

Chữ Phúc trong tiếng Hán bao gồm 13 nét, được viết theo thứ tự như sau:

Chi tiết cách viết chữ Phúc tiếng Hán

Ý nghĩa tập tục treo chữ Phúc tiếng Trung lộn ngược

Phong tục treo chữ Phúc trong nhà đã có rất lâu, và được lưu truyền tới ngày nay. Tại Việt Nam, phong tục này được du nhập từ nền văn hóa Trung Hoa xưa. Vào thời đó, mỗi khi Tết đến, xuân về người ta lại dán chữ Phúc lên cổng, lên tường hoặc cửa nhà, cửa phòng….
Ngày nay chữ Phúc được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, có người hiểu là “hạnh phúc”, người hiểu là “phúc báo”… nhưng tất cả ý nghĩa đều mang tính tốt đẹp. Xưa kia chữ Phúc chính xác để chỉ phúc phận và phúc khí. Người xưa dán chữ Phúc trong nhà mong muốn có được cuộc sống hạnh phúc, tương lai tươi sáng.

Chữ Phúc tiếng Hán được treo ngược trước cửa nhà

Tuy nhiên người Trung Hoa xưa lại thường dán chữ Phúc ngược trước cổng nhà nhân dịp năm mới, vậy tại sao lại dán ngược như vậy?

Trên thực tế, đây là một cách chơi chữ của người Trung Quốc, cụ thể, việc treo ngược chữ Phúc có nghĩa là Chữ Phúc bị ngược rồi. Trong tiếng Hán, chữ Phúc bị ngược rồi được phát âm là "fú dào le" trong đó "dào" cung là phát âm của đến. Vì thế Phúc ngược rồi đọc sẽ giống như Phúc đến rồi. Đây chính là lý do người ta khi dán chữ Phúc tiếng Hán sẽ dán ngược.

Ý nghĩa Ngũ Phúc Lâm Môn là gì?

Nhiều người quen rằng chỉ có ba ông Phúc, tạo thành bộ ba” Phúc – Lộc – Thọ”. Nhưng trong cuộc sống, trong các sản phẩm gốm xứ hay đồ gỗ chúng ta lại thường thấy câu “ Ngũ phúc lâm môn”. Ngũ Phúc Lâm Môn nghĩa là có năm ông phúc ghé thăm nhà.

Tranh chữ Phúc Lộc Thọ tiếng Hán mạ vàng giúp căn phòng thêm sang trọng.

Theo từ điển Hán – Việt của tác giả Đào Duy Anh có giải thích về Ngũ Phúc, tức là Năm thứ hạnh phúc : Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh. Trong đó, Phú là giàu có, Quý là sang trọng, Thọ là sống lâu, Khang là mạnh khỏe, Ninh là bình an.

Từ vựng, thành ngữ về chữ Phúc tiếng Hán

Với chữ Phúc trong tiếng Hán, chúng tôi tổng hợp một số từ vựng và thành ngữ phổ biến như sau:

幸福 (xìngfú): hạnh phúc

福利 (fúlì): phúc lợi

福分 (fú fen): phúc phận

造福 (zàofú): tạo phúc

祝福 (zhùfú): chúc phúc

艳福 (yànfú): diễm phúc

万福 (wànfú): vạn phúc

洪福 (hóngfú): hồng phúc

享福 (xiǎngfú): hưởng phúc

福如东海 (fú rú dōnghǎi): phúc như đông hải

福无双至 (fú wúshuāng zhì): phúc vô song chí (sự may mắn không đến cùng lúc)

福至心灵 (fúzhìxīnlíng): phúc chí tâm linh (phúc đến khiến người ta sáng dạ)

洪福齐天 (hóngfú qí tiān): hồng phúc tề thiên (hồng phúc lớn lao)

因祸得福 (yīnhuòdéfú): nhân họa đắc phúc (trong họa gặp phúc)

福禄双全 (fú lù shuāngquán): phúc lộc song toàn

祸福相依 (huò fú xiàng yī): họa phúc tương y (phúc họa có nhau)

有福共享，有难同当 (yǒufú gòngxiǎng, yǒu nán tóng dāng): có phúc cùng hưởng, có họa cùng chia

Những bức tranh thư pháp chữ Phúc đẹp

Với những ứng dụng của chữ Phúc trong cuộc sống như tranh ảnh, kiến trúc, trang phục..., phổ biến vẫn là những bức tranh thư pháp chữ Phúc. Đây là quà tặng ý nghĩa, độc đáo tặng sếp, bạn bè, đối tác, người thân... trong những dịp như lễ tết, tân gia, mừng thọ...